چگونه از پوسیدگی بین دندانی جلوگیری کنیم؟
چگونه از پوسیدگی بین دندانی جلوگیری کنیم؟
پوسیدگی بین دندانی یکی از شایع‌ترین و در عین حال پنهان‌ترین مشکلات دهان و دندان است؛ چون در مراحل اولیه معمولاً درد یا علامت خاصی ندارد و اغلب زمانی مشخص می‌شود که بخش قابل‌توجهی از دندان درگیر شده است. این نوع پوسیدگی معمولاً در فضای بین دو دندان شکل می‌گیرد، جایی که تمیز کردن آن برای بیشتر افراد دشوار است. اما خبر خوب این است که با رعایت چند نکته ساده و اصول علمی بهداشت دهان، می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد یا روند آن را به‌طور قابل‌توجهی کند کرد.
علت پوسیدگی بین دندانی چیست؟
سطوح بین دندانی محل تجمع پلاک‌های میکروبی است؛ لایه‌ای چسبنده از باکتری‌ها که پس از غذا خوردن روی دندان‌ها باقی می‌ماند. اگر این پلاک‌ها به‌موقع پاک نشوند، باکتری‌ها از قند موجود در غذا تغذیه می‌کنند و اسید تولید می‌شود. این اسید به مینای دندان حمله کرده و به مرور زمان، موجب تخریب لایه‌های داخلی دندان می‌شود.
برخلاف پوسیدگی‌های سطحی، پوسیدگی بین دندانی به‌دلیل موقعیت مخفی‌اش اغلب دیر تشخیص داده می‌شود و در مراحل پیشرفته حتی می‌تواند به عصب دندان برسد.
نشانه‌های اولیه پوسیدگی بین دندانی
اگرچه تشخیص دقیق پوسیدگی فقط با معاینه دندانپزشک و گاهی عکس رادیوگرافی ممکن است، اما برخی نشانه‌ها می‌توانند هشداردهنده باشند:
- حساسیت دندان هنگام خوردن شیرینی یا نوشیدنی سرد
- تغییر رنگ جزئی بین دو دندان
- گیر کردن مداوم غذا در فضای بین دندان‌ها
- احساس طعم تلخ یا بوی بد دهان
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه زودهنگام به دندانپزشک از گسترش پوسیدگی جلوگیری می‌کند و احتمال درمان ساده‌تر را بالا می‌برد.
روش‌های مؤثر برای جلوگیری از پوسیدگی بین دندانی
۱. استفاده روزانه از نخ دندان
مسواک هرچقدر هم کامل استفاده شود، باز هم نمی‌تواند سطوح بین دندانی را کاملاً تمیز کند. نخ دندان بهترین وسیله برای از بین بردن پلاک در این نواحی است. استفاده روزانه از نخ دندان مخصوصاً قبل از خواب، یکی از مؤثرترین راه‌های پیشگیری از پوسیدگی بین دندانی محسوب می‌شود.
۲. انتخاب خمیر دندان حاوی فلوراید
فلوراید باعث تقویت مینای دندان و مقاومت بیشتر در برابر اسیدهای باکتریایی می‌شود. استفاده منظم از خمیر دندان حاوی فلوراید و دهان‌شویه‌های مناسب می‌تواند لایه محافظی روی دندان‌ها ایجاد کند.
۳. تغذیه متعادل و کاهش مصرف قند
قندها سوخت اصلی باکتری‌های دهان هستند. کاهش مصرف خوراکی‌های شیرین، نوشابه‌های گازدار و میان‌وعده‌های چسبنده مثل شکلات و کارامل، نقش بزرگی در سلامت دندان‌ها دارد.
۴. جرم‌گیری منظم و چکاپ دوره‌ای
حتی اگر به‌خوبی مسواک بزنید، جرم‌های سفت‌شده روی دندان با مسواک پاک نمی‌شوند. جرم‌گیری حرفه‌ای در مطب دندانپزشکی نیاوران هر ۶ ماه یکبار، پلاک‌ها و جرم‌های پنهان بین دندان‌ها را از بین می‌برد و احتمال پوسیدگی را به حداقل می‌رساند.
۵. استفاده از مسواک بین‌دندانی یا واترجت
واترجت‌ها (دستگاه‌های شست‌وشوی دهان با فشار آب) و مسواک‌های بین‌دندانی می‌توانند فضاهای باریک بین دندان‌ها را تمیز کنند. این وسایل به‌ویژه برای افرادی که ارتودنسی دارند یا فاصله بین دندان‌هایشان زیاد است، بسیار مؤثرند.
درمان پوسیدگی بین دندانی
اگر پوسیدگی در مراحل اولیه باشد، با ترمیم ساده و استفاده از مواد کامپوزیت قابل درمان است. در موارد پیشرفته‌تر که پوسیدگی به عمق دندان نفوذ کرده، ممکن است نیاز به عصب‌کشی و ترمیم وسیع‌تر باشد. تشخیص زودهنگام توسط دندانپزشک اهمیت زیادی دارد، چون هرچه درمان دیرتر انجام شود، هزینه و پیچیدگی آن بیشتر خواهد بود.
جمع‌بندی
پوسیدگی بین دندانی یک مشکل شایع اما کاملاً قابل پیشگیری است. رعایت بهداشت روزانه، مراجعه منظم به دندانپزشک و پرهیز از مصرف زیاد قند، سه اصل طلایی در پیشگیری از آن هستند. با چند دقیقه مراقبت روزانه، می‌توانید لبخندی سالم و ماندگار داشته باشید.
