تأثیر سیگار و مصرف تنباکو بر درمان ایمپلنت
تأثیر سیگار و مصرف تنباکو بر درمان ایمپلنت
ایمپلنت دندانی یکی از بهترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از‌دست‌رفته است؛ روشی که می‌تواند ظاهر، عملکرد و سلامت دهان را به شکل طبیعی بازگرداند. با این حال، موفقیت ایمپلنت به عوامل متعددی بستگی دارد — از جمله سلامت لثه، تراکم استخوان و عادات فردی. یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند نتایج درمان را به خطر بیندازد، سیگار کشیدن و مصرف تنباکو است.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که چرا سیگار دشمن پنهان ایمپلنت دندانی است و چگونه می‌توان با آگاهی بیشتر، از شکست درمان جلوگیری کرد.
چرا سیگار بر ایمپلنت تأثیر منفی دارد؟
وقتی فرد سیگار می‌کشد، ترکیبات شیمیایی موجود در دود، از جمله نیکوتین و مونوکسیدکربن، باعث کاهش جریان خون در بافت‌های دهان می‌شوند. این کاهش خون‌رسانی، فرآیند ترمیم لثه و استخوان فک را مختل می‌کند.
ایمپلنت برای موفقیت نیاز دارد که به‌طور کامل با استخوان فک جوش بخورد (فرآیند اُسیواینتگریشن). اگر خون و اکسیژن کافی به این ناحیه نرسد، استخوان به‌خوبی ترمیم نمی‌شود و اتصال ایمپلنت سست باقی می‌ماند.
نتیجه؟ افزایش احتمال شل شدن، عفونت یا حتی رد شدن ایمپلنت.
نیکوتین؛ عامل پنهان تضعیف بافت‌های دهان
نیکوتین علاوه بر تنگ کردن عروق خونی، مانع فعالیت طبیعی سلول‌های استخوان‌ساز و فیبروبلاست‌ها می‌شود؛ سلول‌هایی که مسئول بازسازی بافت لثه و استخوان هستند.
در سیگاری‌ها، لثه‌ها معمولاً ظاهری سالم دارند ولی در واقع گردش خون در آن‌ها کم است، به همین دلیل علائم التهاب دیرتر دیده می‌شود. در نتیجه، عفونت‌های لثه‌ای ممکن است بدون درد و بدون علامت پیشرفت کنند و ناگهان ایمپلنت را تحت تأثیر قرار دهند.
آمار موفقیت ایمپلنت در افراد سیگاری
بر اساس پژوهش‌های دندانپزشکی، نرخ موفقیت ایمپلنت در افراد غیرسیگاری حدود ۹۵٪ است، در حالی که در افراد سیگاری این میزان ممکن است به ۷۵ تا ۸۰٪ کاهش پیدا کند.
به‌ویژه در فک بالا که تراکم استخوان کمتر است، خطر شکست درمان دو برابر می‌شود.
سیگار کشیدن پس از جراحی نیز باعث تأخیر در ترمیم زخم، افزایش احتمال خونریزی و بروز عفونت‌های مزمن می‌شود.
تنباکو و قلیان؛ تهدید خاموش‌تر از سیگار
بسیاری تصور می‌کنند قلیان ضرر کمتری نسبت به سیگار دارد، در حالی که هر وعده قلیان معادل مصرف چندین نخ سیگار نیکوتین وارد بدن می‌کند. دود قلیان حاوی فلزات سنگین، مونوکسیدکربن و ذرات سمی است که مستقیماً به بافت‌های دهان آسیب می‌زنند.
مصرف تنباکوی جویدنی یا ناس نیز از عوامل خطرناک برای تحلیل لثه و از بین رفتن استخوان اطراف ایمپلنت است. تماس مستقیم مواد شیمیایی با بافت نرم دهان باعث تخریب سلولی و عفونت‌های مزمن می‌شود.
دوره قبل و بعد از جراحی ایمپلنت برای سیگاری‌ها
اگر فرد سیگاری قصد انجام ایمپلنت دارد، توصیه‌ی جدی دندانپزشکان این است که حداقل دو هفته پیش از جراحی و تا دو ماه پس از آن سیگار را کنار بگذارد.
این وقفه کمک می‌کند که بافت‌های دهان اکسیژن و خون‌رسانی کافی دریافت کنند و روند ترمیم بهتر پیش برود.
در کلینیک ما، برای بیماران سیگاری قبل از عمل، درمان‌های پاکسازی لثه و جرم‌گیری عمیق انجام می‌شود تا شرایط دهان برای جراحی بهینه شود.
نشانه‌های هشداردهنده پس از ایمپلنت در افراد سیگاری
اگر بعد از کاشت ایمپلنت دچار علائم زیر شدید، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید:
- قرمزی یا تورم اطراف ایمپلنت
- ترشح یا بوی بد از محل جراحی
- درد مداوم هنگام جویدن
- لق شدن یا حرکت خفیف ایمپلنت
این علائم می‌تواند نشانه‌ی آغاز پری‌ایمپلنتایتیس (التهاب اطراف ایمپلنت) باشد؛ بیماری‌ای که در افراد سیگاری چند برابر شایع‌تر است و در صورت درمان‌نشدن منجر به شکست کامل ایمپلنت می‌شود.
آیا ترک سیگار پیش از ایمپلنت واقعاً مؤثر است؟
بله. تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که حتی برای چند هفته سیگار را ترک می‌کنند، جریان خون و اکسیژن‌رسانی در بافت دهانشان بهبود چشمگیری پیدا می‌کند.
در این افراد، احتمال موفقیت ایمپلنت تقریباً مشابه افراد غیرسیگاری می‌شود.
به همین دلیل دندانپزشکان همیشه توصیه می‌کنند بیمار، اگر نه برای همیشه، حداقل در دوره درمان ایمپلنت سیگار را کنار بگذارد. حتی کاهش میزان مصرف هم می‌تواند مفید باشد.
مراقبت‌های ویژه برای بیماران سیگاری
افرادی که با وجود سیگار قصد ایمپلنت دارند، باید نکات زیر را با دقت بیشتری رعایت کنند:
- رعایت کامل بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه ضدباکتری)
- مراجعه‌ی منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت لثه و ایمپلنت
- پرهیز از سیگار حداقل در ۴۸ ساعت اول پس از جراحی
- مصرف زیاد آب برای حفظ رطوبت و کاهش التهاب
جمع‌بندی
سیگار و تنباکو نه‌تنها به دندان‌های طبیعی آسیب می‌زنند، بلکه روند بهبود و موفقیت ایمپلنت را نیز به‌طور جدی تهدید می‌کنند. نیکوتین با کاهش خون‌رسانی، بافت لثه و استخوان را ضعیف می‌کند و احتمال عفونت را بالا می‌برد.
اگر قصد انجام ایمپلنت دارید، بهتر است پیش از درمان سیگار را ترک کنید یا حداقل مصرف آن را کاهش دهید تا بهترین نتیجه را از درمان بگیرید. در کلینیک تخصصی دکتر حمزه مشهور، مشاوره و بررسی شرایط خاص بیماران سیگاری پیش از کاشت ایمپلنت به‌صورت تخصصی انجام می‌شود تا درمان با بالاترین احتمال موفقیت همراه باشد.