آگاهی از بیماری پریودنتال و ارتباط آن با سلامت قلب
وقتی صحبت از سلامت بدن می‌شود، اغلب مردم به تغذیه، ورزش یا خواب کافی فکر می‌کنند؛ اما کمتر کسی به نقش دهان و لثه در سلامت کلی بدن توجه دارد. جالب است بدانید که مشکلات دهان، به‌ویژه بیماری‌های لثه یا پریودنتال، می‌توانند تأثیر مستقیمی بر سلامت قلب داشته باشند. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که التهاب مزمن لثه ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته و گرفتگی عروق را افزایش دهد. در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم بیماری پریودنتال چیست، چگونه با قلب در ارتباط است و چه کارهایی برای پیشگیری از آن می‌توان انجام داد.
بیماری پریودنتال چیست؟
بیماری پریودنتال (Periodontal Disease) یا همان بیماری لثه، نوعی التهاب مزمن است که بافت‌های نگهدارنده دندان را درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً از التهاب ساده لثه (ژنژیویت) شروع می‌شود و اگر درمان نشود، به تدریج به مرحله شدیدتر یعنی پریودنتیت می‌رسد. در این مرحله، لثه‌ها از دندان جدا می‌شوند، فضای بین دندان و لثه ایجاد می‌شود و استخوان فک نیز ممکن است تحلیل رود.
علائم بیماری پریودنتال عبارت‌اند از:
- خونریزی هنگام مسواک یا نخ دندان
- بوی بد مداوم دهان
- تورم یا قرمزی لثه‌ها
- احساس لقی در دندان‌ها
- عقب‌رفتگی لثه (بلندتر شدن ظاهر دندان‌ها)
این علائم معمولاً بدون درد هستند و به همین دلیل، بسیاری از بیماران متوجه پیشرفت بیماری نمی‌شوند تا زمانی که دندان‌هایشان لق یا افتاده می‌شود.
ارتباط بیماری لثه با سلامت قلب
شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسد که عفونت دهان بتواند به قلب آسیب بزند، اما تحقیقات پزشکی ثابت کرده‌اند که التهاب مزمن عامل مشترک بین این دو بیماری است.
وقتی باکتری‌های دهان در اثر التهاب لثه وارد جریان خون می‌شوند، می‌توانند به دیواره رگ‌ها بچسبند و موجب التهاب و تشکیل پلاک‌های چربی در عروق شوند. این فرآیند در درازمدت احتمال آترواسکلروز (سخت شدن و تنگ شدن رگ‌ها) را افزایش می‌دهد.
همچنین، وجود باکتری‌های دهانی در بافت‌های قلبی بیماران مبتلا به عفونت قلب (اندوکاردیت باکتریایی) نیز گزارش شده است. این شواهد نشان می‌دهد که دهان ناسالم می‌تواند مسیر ورود باکتری‌ها به سیستم گردش خون باشد.
افراد در معرض خطر
برخی افراد بیش از دیگران در معرض هر دو بیماری قرار دارند، از جمله:
- افراد مبتلا به دیابت
- افراد سیگاری
- افرادی با استرس مزمن
- کسانی که بهداشت دهان را به‌درستی رعایت نمی‌کنند
- افرادی با سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا لثه
اگر شما در یکی از این گروه‌ها هستید، مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت لثه و پیشگیری از التهاب اهمیت زیادی دارد.
پیشگیری از بیماری لثه و مراقبت از سلامت قلب
رعایت چند اقدام ساده می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش خطر بیماری‌های دهان و در نتیجه بهبود سلامت قلب داشته باشد:
- مسواک زدن منظم (حداقل دوبار در روز) با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید.
- استفاده از نخ دندان یا برس بین‌دندانی برای تمیز کردن فضاهای بین دندان‌ها.
- مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک هر شش ماه برای جرم‌گیری و بررسی سلامت لثه.
- تغذیه سالم و متعادل شامل میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان.
- قطع سیگار و کاهش مصرف نوشیدنی‌های اسیدی.
- کنترل فشار خون، قند و چربی خون به‌ویژه در افراد دارای سابقه خانوادگی بیماری قلبی.
به یاد داشته باشید که سلامت لثه، بخشی از سلامت قلب است.
درمان بیماری پریودنتال
درمان بسته به شدت بیماری متفاوت است:
- در مراحل اولیه، جرم‌گیری و پاک‌سازی عمیق لثه (Scaling & Root Planing) انجام می‌شود تا باکتری‌ها حذف شوند.
- در مراحل پیشرفته‌تر، ممکن است نیاز به لیزر درمانی برای از بین بردن باکتری‌ها و تحریک بازسازی بافت لثه وجود داشته باشد.
- در موارد شدید، جراحی پریودنتال برای بازسازی استخوان و بافت نگهدارنده دندان‌ها انجام می‌شود.
در کلینیک‌های مدرن دندانپزشکی در نیاوران تهران، از لیزرهای بافت نرم و تکنولوژی‌های جدید ضدالتهاب استفاده می‌شود تا روند درمان سریع‌تر و بدون درد انجام شود.
ارتباط رفتارهای سبک زندگی با هر دو بیماری
سبک زندگی سالم نه‌تنها قلب بلکه لثه‌ها را نیز محافظت می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که فعالیت بدنی منظم دارند و مصرف سیگار را کنار گذاشته‌اند، تا ۴۰٪ کمتر از دیگران به بیماری لثه و قلب دچار می‌شوند.
همچنین، مصرف بیش از حد قند و چربی‌های اشباع، خطر التهاب سیستمیک را افزایش می‌دهد و هر دو ناحیه (دهان و قلب) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نتیجه‌گیری
بیماری‌های دهان فقط به لبخند مربوط نیستند؛ بلکه می‌توانند نشانه‌ای از وضعیت سلامت عمومی بدن باشند. التهاب لثه، در صورت عدم درمان، می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات قلبی جدی شود. با مراقبت منظم از دهان، رعایت بهداشت و مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک، می‌توان از هر دو بیماری پیشگیری کرد.
اگر در تهران زندگی میکنید، مراجعه به کلینیک دکتر حمزه مشهور یکی از راه های اطمینان از سلامت دهان است، بررسی وضعیت لثه و تشخیص زودهنگام بیماری‌های پریودنتال، گامی مهم برای حفظ سلامت کلی بدن است.
